پوز به چه معنی است؟
پوز مخفف کلمه Point of sale به معنی نقطه فروش بوده و گفته می شود از آنجایی که پرداخت، نقطه به ثمر رسیدن یک معامله است، از این عملیات اینگونه نام برده می شود.

پوز به عنوان صندوق فروشگاهی نیز خطاب شده و این تعبیر به این علت بوده که کلیه فعالیت های مالی یک بنگاه اقتصادی از طریق این دستگاه کوچک صورت گرفته و پوز یا همان کارت خوان در تمام فعالیت های اقتصادی یک مجموعه دخیل است.

اولین صندوق فروشگاهی
تاریخچه پوز
نخستین دستگاه پوز یا همان صندوق فروشگاهی در سال ۱۹۸۱ توسط صاحب یک رستوران در آمریکا به نام جیمز ریتتی ساخته شد.

دلیل اصلی ساخت این صندوق فروشگاهی در آن دوران جلوگیری از سرقت پول توسط کارکنان رستوران بوده و صندوق دار برای هر بار باز و بست کردن این صندوق مجبور به فشردن کلید بود.

تاریخچه ورود پوز به ایران

تاریخچه ورود پوز به ایران
با تمام اینکه تاریخچه ورود نخستین دستگاه های خودپرداز کشور به سال ۱۳۵۰ باز می‌گردد و در آن تاریخ تعداد ۶ دستگاه ATM خریداری و وارد کشور شد، اما به دلیل فراهم نبودن زیرساخت بانکی کشور استفاده از این دستگاه ها ممکن نشده و دستگاه های خود پرداز تا دهه ۷۰ از چرخه بانکی کشور کنار گذاشته شدند.

اما در دهه ۷۰ بانک های کشور اقدام به صدور کارتهایی تحت عنوان کارت عابر بانک کرده و با این کار سیستم بانکی کشور دچار تغییر بزرگی شده و دستگاه های عابر بانک در میان مردم جای خود را یافتند.

پس از فراگیر شدن کارت‌های عابر بانک در میان مردم و استفاده عموم افراد از این کارت ها نطام بانکی کشور به فکر تسریع در امور بانکی و چرخه اقتصادی مبادلات گرفته و در سال ۱۳۷۶ تعداد ۶۰۰ دستگاه پوز توسط بانک ملی وارد ایران شده و مورد استفاده قرار گرفت.

شاپرک سکوی پرش پوز
اما با این حال نیز به دلیل آماده نبودن زیرساخت های لازم دستگاه های پوز وارد شده توسط این بانک نیز زیاد فعال نبوده و کمتر کسی از آنها برای پرداخت استفاده می کردند.
پوز در سال ۹۸ با ایجاد زیر ساخت های بانکی مناسب سرعت قابل قبولی گرفته و با سرعتی بالا به رشد چشمگیری دست پیدا کرد.

همچنین با ورود شاپرک به سیستم بانکداری الکترونیک کشور در سال ۹۰ شاهد اوج گیری دستگاه های پوز در کشور بوده و رفته رفته پرداخت نقدی جای خود را به کارت های بانکی و پرداخت از طریق دستگاه های پوز دادند.

پایانه فروشگاهی چیست

مزیت های استفاده از پوز
در نظام اقتصادی روز دنیا استفاده از صندوق های فروشگاهی و یا همان پوز به عنوان یک ابزار مهم نام برده شده و گفته می شود که سیستم های سنتی و پرداخت های نقدی دیگر در حال فراموشی هستند.

استفاده از سیستم پرداخت الکترونیک و پوز در مبادلات به ویژه فعالیت ها و خرید و فروش های روزمره دارای ویژگی ها و مزیت های بسیاری است.

سرعت بخشیدن به انجام فرایند پرداخت و جلوگیری از رفت و آمد های غیر ضروری یکی از اصلی ترین مزیت های استفاده از پوز در سیستم پرداخت است.

همچنین به دلیل نظارت کامل بانک مرکزی بر نحوه عملکرد سیستم شاپرک و همچنین بانک های عامل استفاده از پوز از ضریب امنیت بالایی برخوردار بوده و در صورت رعایت شدن موارد امنیتی توسط خود فرد می توان شاهد مورد اطمینان ترین فرایند بانکی بود.

همچنین بهره گیری از پوز در معاملات تاثیر بسزایی در بهداشت فردی افراد داشته و از آنجایی که اسکناس ها در معرض آلودگی و میکرب بسیاری قرار دارند، عامل انتقال بیماری ها و آلودگی های بسیاری هستند.

از این رو استفاده از پوز در کنار مزیت های بسیار برای سلامت فرد نیز بسیار مهم و تاثیر گذار است.

نحوه عملکرد پوز

روش کار پایانه های فروشگاهی (POS)
فرایند پرداخت توسط پوز یک عملیات به ظاهر ساده ولی بسیار پیچیده بوده که با ایجاد زیر ساخت مناسب در کمترین زمان ممکن انجام می شود.

در اولین گام هنگامی که کارت عابر بانک در شیار دستگاه کشیده شده و مبلغ و رمز توسط فرد وارد می شود، اطلاعات حساب مشتری از طریق سیستم ارتباطی نظیر خط تلفن و یا شبکه اینترنت به سرور شبکه شتاب مخابره می شود.

شتاب پس از تشخیص بانک صادر کننده بانک، درخواستی به بانک عامل مبنی بر انجام عملیات ارسال می کند.

پس از ارجاع درخواست به بانک، در همان لحظه بانک مبلغ تراکنش را از حساب مشتری کسر کرده و جوابی مبنی بر انجام موفق عملیات به شتاب ارسال می کند.

در این لحظه شتاب مبلغ کسر شده را به حساب متصل به دستگاه پوز واریز کرده و پیامی مبنی بر موفق بودن عملیات به دستگاه ارسال می کند.

در هر کدام از بخش های این فرایند اگر با خطایی مواجه شود، شتاب پیامی به پوز ارسال کرده و ناموفق بودن عملیات را اعلام می کند.

انواع عملیات های انجام شده توسط پوز
دستگاه پوز امروزه تنها یک صندوق فروشگاهی نبوده و عملیات بسیاری را قادر به انجام است.

از طریق دستگاه پوز علاوه بر اینکه می توان خرید انجام داد، می توان پرداخت قبوض، خرید شارژ، مشاهده موجودی و دریافت صورت حساب را نیز انجام داد.